Đặc điểm hộ kinh doanh và các yếu tố pháp lý quan trọng cần biết

Dịch vụ thành lập mới Thành lập công ty Tin tức sự kiện
21/10/2025
Share: Facebook Twitter Linkedin

Nắm rõ đặc điểm hộ kinh doanh giúp bạn dễ dàng đưa ra quyết định khi muốn đăng ký hoạt động với mô hình nhỏ lẻ này. Để biết được hộ kinh doanh (HKD) được pháp luật Việt Nam quy định những đặc điểm gì, thủ tục đăng ký ra sao và ưu, nhược điểm khi lựa chọn, bạn hãy cùng Luật và kế toán Việt Mỹ Law lần lượt tìm hiểu khi xem nội dung chia sẻ dưới đây.

1. Đặc điểm hộ kinh doanh

Muốn đăng ký kinh doanh mô hình hộ gia đình, bạn cần nắm rõ các đặc trưng sau:

HKD hoạt động không có tư cách pháp nhân

Đây là đặc trưng của hộ kinh doanh được pháp luật Việt Nam quy định. Theo đó, HKD không được công nhận là thực thể pháp lý độc lập giống như công ty cổ phần hay công ty TNHH,… Trong quá trình kinh doanh, mọi nghĩa vụ tài chính, quyền lợi phát sinh đều gắn liền với chủ HKD. 

Theo đó, chủ hộ này sẽ chịu trách nhiệm vô hạn với các nghĩa vụ tài chính, khoản nợ kinh doanh bằng toàn bộ tài sản của cá nhân. Như vậy, kinh doanh mô hình hộ cá thể mặc dù thủ tục đơn giản nhưng đi kèm với đó là những nguy cơ tiềm ẩn về trách nhiệm tài chính, pháp lý nếu có phát sinh nợ hay tranh chấp trong quá trình hoạt động.

Hộ kinh doanh theo quy định không có tư cách pháp nhân

Hộ kinh doanh theo quy định không có tư cách pháp nhân

Chủ thể đăng ký thành lập HKD 

Cá nhân hay hộ gia đình đều có quyền đăng ký thành lập HKD khi đủ từ 18 tuổi và đáp ứng đúng quy định về năng lực hành vi dân sự. Đặc điểm hộ kinh doanh giúp tạo điều kiện cho nhiều người dễ dàng khởi nghiệp với mô hình nhỏ lẻ một cách thuận tiện, dễ dàng hơn.

Cá nhân hay hộ gia đình chỉ được phép thành lập 1 HKD 

Mỗi cá nhân hay hộ gia đình chỉ được phép đăng ký kinh doanh duy nhất 1 hộ cá thể trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam. Đặc trưng này được quy định nhằm đảm bảo tính minh bạch trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế, tránh tình trạng kê khai doanh thu gian lận.

Chủ thể HKD không được đồng thời tham gia thành lập các loại hình doanh nghiệp khác

Chủ HKD không được phép đồng thời là chủ của doanh nghiệp tư nhân hay làm thành viên hợp danh trong công ty hợp danh. Đặc điểm pháp lý của hộ kinh doanh này được áp dụng cũng nhằm ngăn chặn các chiêu trò lách luật, trốn thuế. Tuy nhiên, pháp luật Việt Nam vẫn cho phép cá nhân làm chủ HKD vẫn được phép mua cổ phần hay góp vốn vào công ty cổ phần hay công ty TNHH.

2. Quy định mới nhất về thành lập HKD 

Khi tìm hiểu đặc điểm hộ kinh doanh thì việc nắm bắt các quy định mới nhất về mô hình hoạt động này là rất quan trọng. Cụ thể như sau:

Về chủ thể đăng ký kinh doanh hộ cá thể

Tại Khoản 3, Điều 3 của Nghị định 168/2025/NĐ-CP đã nêu rõ, chủ thể thành lập HKD được quy định là cá nhân hoặc thành viên trong hộ gia đình được ủy quyền làm người đại diện cho HKD. Như vậy, nếu HKD được các thành viên trong cùng gia đình thành lập thì chủ HKD sẽ là người trực tiếp làm thủ tục đăng ký khi có sự thống nhất ủy quyền của các thành viên còn lại.

Quy định chủ hộ kinh doanh

Quy định chủ hộ kinh doanh

Về điều kiện cấp giấy chứng nhận kinh doanh loại hình hộ cá thể

Để nhận được Giấy chứng nhận hoạt động kinh doanh hộ cá thể cần phải đáp ứng những điều kiện sau:

  • Ngành nghề kinh doanh không nằm trong danh sách bị pháp luật Việt Nam cấm đầu tư.
  • Tên HKD đặt đúng quy định, không gây nhầm lẫn, trùng lặp với các HKD trong phạm vi cấp xã, trừ hộ kinh doanh đã ngừng hoạt động.
  • Chuẩn bị đủ hồ sơ với giấy tờ hợp lệ theo quy định.
  • Nộp đủ hộ phí đăng ký theo quy định hiện hành khi làm thủ tục đăng ký thành lập HKD.

Kể từ ngày nhận được Giấy chứng nhận kinh doanh, hộ cá thể có thể đi vào hoạt động. Trừ các trường hợp ngành nghề đăng ký có điều kiện cần đáp ứng thêm các yêu cầu liên quan mới đảm bảo đi vào kinh doanh hợp pháp.

3. Quyền về nghĩa vụ kinh doanh hộ cá thể

Quyền của hộ kinh doanh

Nếu tạm ngừng từ 30 ngày trở lên, hộ kinh doanh phải thông báo trước ít nhất 15 ngày cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện nơi đã đăng ký và cơ quan thuế quản lý trực tiếp. Thời gian tạm ngừng tối đa 01 năm. Sau khi tiếp nhận hồ sơ hợp lệ, trong 03 ngày làm việc, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ cấp Giấy xác nhận tạm ngừng kinh doanh. Khi chấm dứt hoạt động, hộ kinh doanh phải nộp lại Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh, thông báo chấm dứt hoạt động cho cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện và hoàn tất mọi nghĩa vụ tài chính, thuế, nợ còn tồn.
  • Ngoài ra, còn các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Nghĩa vụ của hộ kinh doanh

  • Hộ kinh doanh không được phép hoạt động trong các ngành, nghề bị cấm. Nếu vi phạm, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ thông báo hành vi vi phạm và thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh.
  • Khi kinh doanh các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện, hộ kinh doanh phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp luật quy định, đồng thời duy trì các điều kiện này trong suốt quá trình kinh doanh.
  • Người thành lập và hộ kinh doanh có trách nhiệm đăng ký hoạt động, thực hiện báo cáo và các nghĩa vụ khác theo quy định pháp luật; không được kinh doanh dưới danh nghĩa hộ kinh doanh khi chưa đăng ký.
  • Hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm về tính chính xác và trung thực của thông tin trong hồ sơ đăng ký. Nếu phát hiện thông tin sai hoặc thiếu, cần chủ động sửa đổi, bổ sung kịp thời. Trường hợp kê khai thông tin giả mạo hoặc do người không đủ điều kiện thành lập, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện sẽ thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh và thông báo hành vi vi phạm.
  • Khi có thay đổi nội dung đăng ký, hộ kinh doanh phải gửi thông báo đến cơ quan đăng ký cấp huyện. Nếu hồ sơ thay đổi bị phát hiện là giả mạo, cơ quan đăng ký sẽ hủy bỏ các thay đổi sai lệch, khôi phục thông tin hợp lệ trước đó, đồng thời chuyển vụ việc cho cơ quan có thẩm quyền xử lý theo quy định pháp luật.
  • Khi chuyển địa chỉ sang quận, huyện hoặc thành phố khác, hộ kinh doanh cần gửi thông báo đến cơ quan đăng ký kinh doanh cấp huyện tại địa chỉ mới. Hồ sơ kèm theo phải có bản sao hợp lệ biên bản họp nhóm cá nhân (nếu hộ do nhóm cá nhân thành lập) và bản sao hợp lệ giấy tờ tùy thân như Căn cước công dân, Chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu còn hiệu lực của các cá nhân tham gia hộ kinh doanh hoặc người đại diện hộ gia đình.
  • Thực hiện kê khai, nộp thuế hộ kinh doanh và các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật.
  • Đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động theo quy định về pháp luật lao động.
  • Chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa, dịch vụ theo tiêu chuẩn pháp luật quy định hoặc theo tiêu chuẩn mà hộ kinh doanh đã đăng ký, công bố.
  • Tuân thủ pháp luật về an ninh, quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội,….

Xem thêm: Các loại thuế và cách tính thuế hộ kinh doanh để hiểu rõ hơn các loại thuế hộ kinh doanh phải đóng và cách tính như thế nào

4. Ưu, nhược điểm khi chọn mô kinh kinh doanh hộ cá thể

Khi hiểu rõ bản chất hộ kinh doanh sẽ thấy được mô hình hoạt động này có những ưu và nhược điểm cơ bản cần cân nhắc sau:

Ưu điểm Nhược điểm
  • Thủ tục đăng ký đơn giản với quy định lệ phí thấp.
  • Không cần làm các báo cáo tài chính phức tạp.
  • Quy mô hoạt động nhỏ nên quản lý dễ dàng hơn.
  • Không yêu cầu vốn cao khi hoạt động kinh doanh.
  • Các thủ tục và chế độ kế toán thuế rất đơn giản.
  • HKD không có tư cách pháp nhân nên chủ hộ phải chịu trách nhiệm vô hạn bằng tất cả tài sản cá nhân đối với các nghĩa vụ tài chính hay khoản nợ kinh doanh.
  • Việc huy động vốn khó khăn hơn vì uy tín không cao như khi thành lập doanh nghiệp.
  • Bị giới hạn địa điểm hoạt động nên khó khăn trong việc mở rộng quy mô kinh doanh nếu không đăng ký chuyển đổi loại hình.
  • Khó cạnh tranh với các doanh nghiệp lớn nếu hoạt động trong cùng lĩnh vực.

5. So sánh đặc điểm hộ kinh doanh và doanh nghiệp tư nhân

Nhiều người tìm hiểu đặc điểm pháp lý của hộ kinh doanh thường cho rằng mô hình này giống với doanh nghiệp tư nhân. Thực chất, đây là 2 loại hình khác nhau về hoạt động và các đặc trưng về pháp lý. Xem ngay bảng so sánh sau để phân biệt chính xác từng loại hình.

Tiêu chí Hộ kinh doanh Doanh nghiệp tư nhân
Tư cách pháp nhân Không Không
Trách nhiệm tài sản Vô hạn Vô hạn
Chủ thể đăng ký Cá nhân/hộ gia đình Cá nhân
Chế độ kế toán Đơn giản Phức tạp hơn
Nghĩa vụ thuế Thuế khoán hoặc kê khai thuế Theo quy định doanh nghiệp
Phạm vi hoạt động Một địa điểm Nhiều địa điểm hay có thể mở thêm chi nhánh, văn phòng

6. Dịch vụ tư vấn đăng ký hộ kinh doanh chuyên nghiệp tại Luật và Kế toán Việt Mỹ Law

Nếu chưa nắm rõ đặc điểm hộ kinh doanh và cần tư vấn, hỗ trợ làm thủ tục đăng ký nhanh gọn, đảm bảo hợp pháp, bạn hãy liên hệ Luật và kế toán Việt Mỹ Law. Với hơn 13 năm kinh nghiệm hoạt động, Việt Mỹ Law tự tin là đơn vị hàng đầu cung cấp các dịch vụ pháp lý doanh nghiệp tại Việt Nam. Chúng tôi bảo đảm uy tín đáng tin cậy, bất cứ lúc nào, chúng tôi cũng sẵn sàng hỗ trợ và tự tin cam kết:

  • Đội ngũ chuyên viên, luật sư dày dặn kinh nghiệm pháp lý trong nhiều lĩnh vực. Chính vì vậy, dù bạn muốn thành lập hộ kinh doanh bất kì ngành nghề nào đều được chúng tôi hỗ trợ nhanh chóng. Sự tự tin này đến từ  bề dày kinh nghiệm tích lũy trong suốt 13 năm qua trên 1500+ khách hàng đã và đang đồng hành.
  • Tư vấn tận tâm 24/7 mọi quy định pháp lý, thông tin cần có để đăng ký kinh doanh hộ cá thể.
  • Hoàn tất các thủ tục tại cơ quan chức năng nhanh chóng, đảm bảo hồ sơ không bị trả lại nhiều lần khi được chuẩn bị hợp lệ từ trước.
  • Báo giá trọn gói từ 700.000đ – 1.200.000đ tùy theo gói dịch vụ được chọn.
  • Hỗ trợ chính xác các thủ tục thuế, sổ sách kế toán, hóa đơn chứng từ sau khi HKD thành lập và đi vào hoạt động.
Nhân viên Việt Mỹ Law hỗ trợ khách hàng đăng ký hộ kinh doanh

Nhân viên Việt Mỹ Law hỗ trợ khách hàng đăng ký hộ kinh doanh

7. Câu hỏi thường gặp ( Q&A)

1. Hộ kinh doanh có được xem là pháp nhân không?

Không. Luật Doanh nghiệp 2020 quy định, HKD không có tư cách pháp nhân. Vì vậy, tài sản của chủ HKD không tách biệt với các nghĩa vụ pháp lý, tài chính, thuế trong quá trình hoạt động của hộ cá thể.

2. Một cá nhân có thể đăng ký nhiều hộ kinh doanh cùng lúc không?

Không. Một cá nhân chỉ được quyền đăng ký duy nhất 1 HKD trên phạm vi lãnh thổ Việt Nam. Nếu HKD muốn mở thêm chi nhánh cần làm thủ tục chuyển đổi sang loại hình doanh nghiệp.

3. Hộ kinh doanh cá thể có bắt buộc phải khắc con dấu không?

Không. Mọi giao dịch phát sinh của HKD chỉ cần dùng chữ ký của chủ hộ là được.

4. Đặt tên cho hộ kinh doanh có lưu ý gì không?

. Đặt tên cho hộ kinh doanh cần chú ý những điều sau:

  • Tên hộ kinh doanh cần có 2 thành tố sau: Cụm từ “ Hộ kinh doanh” + Tên riêng của hộ.
  • Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W, có thể kèm theo chữ số, ký hiệu.
  • Không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc để đặt tên riêng cho hộ kinh doanh.
  • Tên tiếng Việt của hộ kinh doanh không được trùng với tên tiếng Việt của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi cấp xã, trừ những hộ kinh doanh đã chấm dứt hoạt động. Tên trùng là tên tiếng Việt được viết hoàn toàn giống nhau, không kể chữ hoa hay chữ thường.
  • Việc thay đổi tên hộ kinh doanh không làm thay đổi quyền và nghĩa vụ của hộ kinh doanh.

5. Việt Mỹ Law có hỗ trợ đăng ký hộ kinh doanh trọn gói không?

. Luật và kế toán Việt Mỹ Law luôn hỗ trợ đăng ký thành lập HKD với chi phí trọn gói chỉ từ 700.000đ. Mọi công việc từ chuẩn bị hồ sơ, làm các thủ tục tại cơ quan chức năng, nhận kết quả đăng ký cho đến các thủ tục kế toán – thuế sau khi thành lập của HKD đều được Việt Mỹ Law hỗ trợ nhanh gọn, trọn gói và đảm bảo hợp pháp.

6. Hộ kinh doanh có được Việt Mỹ Law hỗ trợ kê khai thuế và hóa đơn điện tử không?

. Việt Mỹ Law hỗ trợ các thủ tục về thuế, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử và các giấy tờ kế toán có liên quan để đảm bảo HKD hoạt động đúng quy định, tối ưu thời gian và chi phí.

Tóm lại, các thông tin cơ bản về đặc điểm hộ kinh doanh đã được Luật và kế toán Việt Mỹ Law giải đáp ở bài viết trên. Nếu cần tư vấn hay hỗ trợ làm thủ tục đăng ký thành lập HKD, bạn đừng ngần ngại liên hệ Việt Mỹ. Bất cứ lúc nào, đội ngũ chuyên viên pháp lý giỏi của công ty cũng sẵn lòng đồng hành cùng bạn để đảm bảo mọi thủ tục thuận lợi, hợp lệ với chi phí tiết kiệm nhất.

Liên hệ với chúng tôi ngay để được tư vấn miễn phí 24/7.

Giải pháp luật doanh nghiệp tối ưu, đồng hành cùng bạn

Việt Mỹ Law cung cấp dịch vụ pháp lý, tư vấn luật, thành lập doanh nghiệp, giấy phép kinh doanh và hỗ trợ pháp luật trọn gói. Uy tín – Nhanh chóng – Đúng luật.

HOTLINE: 0989 699 287 (HỖ TRỢ 24/7)